Przyczyna: hemoliza ( rozpad) erytrocytów, krwotoklubzaburzenia wytwarzania erytrocytów.
Dla celów diagnostycznych, bierzemy pod uwagę dwa podziały niedokrwistości, bardzo przydatne w naszej praktyce:
1 .Podział uwzględniający liczbę retikulocytów (niedokrwistości regeneratywne i nieregeneratywne ). Retikulocyty są formą przejściową pomiędzy erytroblastem kwasochłonnym i erytrocytem. Pojawiają się w krwi obwodowej w zwiększonej liczbie po krwotoku lub hemolizie erytrocytów, najwcześniej 3, 4 lub nawet 5 dnia. Oznaczanie liczby retikulocytów umożliwia nam ocenę aktywności szpiku kostnego w odpowiedzi na pojawiającą się niedokrwistość.
2. Podział uzależniony od wartości wskaźników czerwonokrwinkowych: średniej wielkości krwinki czerwonej – MCV, średniej zawartości hemoglobiny – MCH i stężenia hemoglobiny w erytrocycie – MCHC ( np. mikrocytarna, niedobarwliwa )
Niedokrwistości regeneratywne
Niedokrwistości regeneratywne spowodowane są obniżeniem się liczby erytrocytów wskutek krwotoku lub hemolizy. Hemoliza może odbywać się wewnątrz naczyń krwionośnych lub przez makrofagi w szpiku kostnym, wątrobie lub śledzionie.
Liczba retikulocytów w tym rodzaju niedokrwistości wynosi >60 – 80 x 103 m/l u psów ( > 1% ), oraz powyżej 40 – 50 x l03 m/l u kotów
Najczęściej przyczyną niedokrwistości regeneratywnej jest ostry krwotok
Szczególną postacią niedokrwistości, jest anemia z niedoboru żelaza. wywołana długotrwałą, niewielką, utratą krwi, np. z krwawiącego nowotworu U szczeniąt przyczyną jej wystąpienia może być karmienie tylko mlekiem matki, które zawiera niski poziom żelaza. Jest ona początkowo silnie regeneratywna, często jednak wskutek wyczerpywania się zapasów żelaza, odnowa zmniejsza się .
Hemoliza erytrocytów, również przyczyna niedokrwistości o charakterze regeneratywnym, może być wywołana zaburzeniami wrodzonymi, dotyczącymi niedoborów enzymów błony komórkowej erytrocytów, obecnością pasożytów krwinek czerwonych, mikroangiopatiami, zatruciem cynkiem, miedzią lub związkami chemicznymi o silnych właściwościach utleniających. Te ostatnie powodują tworzenie się methemoglobiny i ciałek Heinza oraz ekscentrocytów. Znany jest fakt powstawania tzw. ekscentrocytów endogennych, wskutek stresu oksydacyjno – redukcyjnego i zmniejszenia poziomu glutationu ( chroniącego hemoglobinę przed utlenieniem ), w cukrzycy lub stłuszczeniu wątroby u kotów, mocznicy, kwasicy ketonowej,
Mikroangiopatie wywołane są rozpadem erytrocytów z zmienionych, drobnych naczyniach krwionośnych
Inną przyczyną niszczenia krwinek czerwonych jest ich hemoliza tła immunologicznego, wywołana przez przeciwciała antyerytrocytarne – wykrywanych w bezpośrednim teście Coombsa Opłaszczają się one na erytrocytach Charakterystycznymi objawami hematologicznymi jest autoaglutynacja szkiełkowa oraz obecność sferocytów lub cieni erytrocytów.
Niedokrwistości nieregeneratywne.
Niedokrwistości nieregeneratywne mogą powstawać wskutek zaburzeń dojrzewania lub niszczenia krwinek czerwonych w szpiku kostnym. Należy tutaj niedokrwistość megaloblastyczna przy awitaminozie wit. B12 lub kwasu foliowego, anemia w chorobach szpiku kostnego. Powstają także w wyniku chorób przewlekłych , takich jak: stany zapalne, choroby nerek, wątroby, nowotwory, niedoczynność tarczycy i kory nadnerczy. Powodować je mogą niedobory pokarmowe, zaburzające erytropoezę . Brak Wit. B 6, Wit C, miedzi i żelaza powoduje pojawienie się niedokrwistości o charakterze mikrocytarnym, niedobarwliwym. Przyczyną obniżenia się stężenia żelaza w krwi mogą być przewlekłe infekcje bakteryjne oraz nowotwory, zaburzające jego wykorzystanie .
Przyczyny niedokrwistości nieregeneratywnych
Niedokrwistości wtórne:
– niedokrwistości spowodowane zapaleniem
– anemie w chorobach nerek
– anemie w chorobach wątroby
– niedoczynność tarczycy i kory nadnerczy
– choroby szpiku kostnego
– leki: estrogeny, sulfadiazyna, fenylbutazon, cefalosporyny
– Infekcje: Anaplasma, FeLV, FIV, panleukopenia